Ontwikkeling luchtvaart

Het coronavirus heeft de luchtvaart hard geraakt. De meeste vliegtuigen staan aan de grond. Samen met de luchtvaartmaatschappijen en vliegvelden werkt de Rijksoverheid aan het herstel. In de Luchtvaartnota 2020-2050 legt minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat de basis voor de periode na de crisis. De luchtvaart is belangrijk voor Nederland, maar heeft ook negatieve effecten. De geluidshinder en uitstoot van vervuilende stoffen moeten daarom omlaag.

Impact coronavirus

De wereldwijde impact van het COVID-19-virus op de luchtvaartsector is gigantisch. Om meer inzicht te krijgen in de effecten van de crisis heeft het ministerie van IenW de onderzoeksbureaus SEO en To70 gevraagd om hier onderzoek naar te doen. Op basis van de uitkomsten van de studie, en met inachtneming van de vele onzekerheden en de kennis van nu, schat het kabinet in dat de ingezette koers van sturing op publieke belangen – in plaats van capaciteit – robuust is. De studie laat zien hoe in diverse scenario’s een andere weging van de publieke belangen aan de orde zal zijn. Bij (geleidelijk) herstel naar het oude niveau van de luchtvaart blijft het onverminderd van belang om te sturen op grenswaarden voor veiligheid, leefomgeving en klimaat. Bij het uitblijven van herstel is blijvende inspanning vereist om de internationale verbondenheid van Nederland op peil te houden. Daarmee bieden de publieke belangen het kader waarbinnen het huidige en toekomstige kabinetten een politieke afweging kunnen over de interferenties tussen de publieke belangen en welke onderwerpen in de uitvoering prioriteit hebben. 

Goed verbonden, duurzame luchtvaart

Het kabinet wil dat Nederland door de lucht goed verbonden blijft met de rest van de wereld. De luchtvaart moet stiller en duurzamer worden. In de Ontwerp-Luchtvaartnota 2020-2050 staan de randvoorwaarden voor de toekomstige ontwikkeling van de luchtvaart in Nederland. In het plan-MER zijn de effecten onderzocht.

4 publieke belangen staan centraal in de nota:

  • Luchtvaart veilig in de lucht en op de grond
  • Nederland goed verbinden met de rest van de wereld
  • Aantrekkelijke en gezonde leefomgeving
  • Luchtvaart duurzaam

Met de Luchtvaartnota brengt het kabinet een balans aan tussen de verschillende publieke belangen.  

Veilige luchtvaart

Luchtvaart is een hele veilige manier om te reizen. De luchtvaart veilig houden staat voor het kabinet voorop. De Rijksoverheid streeft naar een continue verbetering van de veiligheid en beveiliging in de luchtvaart. Dat gebeurt op verschillende manieren.

Verder lezen over veiligheid in de luchtvaart.

Nederland internationaal bereikbaar

De sleutelpositie van Schiphol in het internationale netwerk van verbindingen via de lucht is belangrijk voor het economische succes van ons land. Het kabinet wil die sleutelpositie en de banen behouden en de netwerkfunctie van rechtstreekse verbindingen met de rest van de wereld versterken.

Verder lezen over hoe Nederland internationaal verbonden blijft.

Aantrekkelijke leefomgeving

Een belangrijk onderdeel van de nieuwe koers is dat er alleen ruimte voor groei voor de Nederlandse luchthavens is als de hinder voor mensen in de omgeving en de impact op het milieu aantoonbaar afneemt. Bij Schiphol gaat het bijvoorbeeld om het terugbrengen van het aantal nachtvluchten. Het kabinet betrekt omwonenden en andere belanghebbenden nauw bij de ontwikkelingen van de luchthavens, en zal dat blijven doen. In aanvulling op de wettelijk voorgeschreven geluidsberekeningen zal er meer gebruik worden gemaakt van metingen. Dit geeft de mensen in de omgeving meer duidelijkheid over de geluidsbelasting en kan de berekeningen verbeteren.

Lees verder over het meten en berekenen van geluid.

Onderzoeksinstelling RIVM heeft de effecten van ultrafijnstof op de gezondheid onderzocht. De uitkomsten leveren informatie op die gebruikt kan worden bij het beleid voor de luchthavens.

Verder lezen over fijnstof en ultrafijnstof in de luchtvaart.

Duurzaamheid: minder uitstoot CO2

Om de klimaatdoelen te halen, moet ook de luchtvaart de uitstoot verminderen. Het kabinet wil dat de CO2-uitstoot van vertrekkende vluchten over tien jaar ligt op het niveau van vijftien jaar geleden. In 2050 moet de uitstoot gehalveerd zijn ten opzichte van 2005 en in 2070 nul.

Verder lezen over de aanpak van de CO2-uitstoot door de luchtvaart.

Integrale mobiliteitsbenadering en capaciteit

Het kabinet wil samen met betrokken partijen de internationale verbindingen over het spoor en de weg verbeteren, zodat het aantrekkelijker wordt om voor korte afstanden de trein of de bus te nemen in plaats van het vliegtuig.

De regionale luchthavens willen samen met Schiphol intensiever samenwerken en pleiten voor een systeembenadering. Het Rijk is daarvan voorstander en wil meer regie voeren op deze samenwerking en onderlinge kennisdeling zodat luchthavens meer aanvullend op elkaar worden benut.

Door een herindeling kan het luchtruim efficiënter en duurzamer worden gebruikt voor commercieel en militair luchtverkeer, hulpdiensten en general aviation.

Bestuur en inspraak luchtvaart

De Rijksoverheid is eindverantwoordelijk voor de luchtvaart in Nederland en neemt besluiten. Een Nationale Klankbordgroep Luchtvaart denk mee over toekomstige ontwikkelingen. Hierin zitten belanghebbenden samen met IenW en het ministerie van Defensie aan tafel.

Uitvoeringsagenda

De uitvoeringsagenda geeft aan welke acties het Rijk de komende jaren in samen­ werking met partijen onderneemt om invulling te geven aan de koers van de Luchtvaartnota 2020­2050. Het betreft de agenda voor de komende vijf jaren.

Het Rijk werkt voortvarend aan de borging van de veiligheid, het kader voor de netwerkkwaliteit, de verbetering van de leefkwaliteit, de borging van de klimaatdoelen en de inrichting van een raamwerk voor samenwerking. Bij de uitwerking van de publieke belangen wordt de impact op andere publieke belangen bezien. Denk bijvoorbeeld aan
de mogelijke trade-offs tussen elektrisch vliegen en geluidshinder of veiligheid. Bij de beoordeling van nieuwe luchthavenbesluiten maakt het Rijk telkens op basis van de meest recente inzichten een integrale afweging tussen de verschillende publieke belangen. Onder andere een economische analyse en een milieu­effectrapportage vormen de basis voor de besluitvorming.

Deze uitvoeringsagenda wordt met enige regelmaat geactualiseerd. Zo kan bijvoorbeeld aan het begin van iedere kabinetsperiode worden bekeken hoe een nieuw kabinet binnen de kaders tegen de weging van de publieke belangen aankijkt en welke acties dat kabinet urgent vindt. Dit bepaalt welke onderwerpen in de uitvoering prioriteit hebben.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) monitort of de acties op koers liggen, hoe het staat met het halen van de doelen en of het nodig is om het beleid bij te stellen. Bij de uitvoering van de acties worden partijen betrokken, passend bij hun rol, verantwoordelijkheid en belang.

Lees ook de publiekssamenvatting van de Luchtvaartnota 2020-2050

Cookie-instellingen