Nederland heeft een groot aantal luchthavens. Regionale luchthavens van nationale betekenis zijn Groningen Airport Eelde, Lelystad Airport, Maastricht Aachen Airport en Rotterdam The Hague Airport. Eindhoven Airport maakt gebruik van de militaire luchthaven Eindhoven.
Ga direct naar...
Voor luchthavens van nationale betekenis stelt de rijksoverheid luchthavenbesluiten vast. In deze besluiten staan regels waaraan de luchthavens, luchtverkeersleiding en de gebruikers zich moeten houden. Bijvoorbeeld de openingstijden van de luchthaven en de grenzen voor geluid (gebruiksruimte). Het gaat om de luchthavens:
- Groningen Airport Eelde
- Lelystad Airport
- Maastricht Aachen Airport
- Rotterdam The Hague Airport
Vliegbasis Eindhoven is een militaire luchthaven. Daarvan mag Eindhoven Airport voor de burgerluchtvaart gebruik maken. Het ministerie van Defensie is het bevoegd gezag voor de militaire luchthavens. Voor Eindhoven Airport is het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), naast het ministerie van Defensie, het medebevoegd gezag.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid is verantwoordelijk voor de beveiliging van luchthavens tegen terrorisme en criminaliteit. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op de naleving van veiligheid- en milieuwetten en regels voor de luchtvaart.
In 2020 is de Luchtvaartnota 2020 – 2050 verschenen. Daarin staat onder meer hoe de belangrijke regionale luchthavens zich in de toekomst kunnen ontwikkelen.
Provincies zijn verantwoordelijk voor de luchthavens van regionale betekenis. Het gaat om kleine luchthavens voor gemotoriseerd vliegverkeer, sportvliegvelden en heliplatforms. De provincies bepalen met een luchthavenregeling of luchthavenbesluit onder meer de gebruiksruimte en de openingstijden van een luchthaven.
Overlegplatforms regionale luchthavens
Alle luchthavens met een luchthavenbesluit hebben overlegplatforms waar belanghebbenden elkaar spreken over het gebruik van de luchthavens. Bij de burgerluchthavens zijn dit Commissies Regionaal Overleg (CRO). Bij militaire luchthavens zijn dit Commissies Overleg en Voorlichting Milieu (COVM). Bij Eindhoven Airport is het Luchthaven Eindhoven Overleg (LEO) opgericht voor Eindhoven Airport en de militaire Vliegbasis Eindhoven. Het LEO bestaat uit een breed overleg, de Brede Overlegtafel, met daarnaast twee kamers: de civiele kamer ‘Ontwikkeling Eindhoven Airport’ en de militaire kamer ‘Commissie Overleg en Voorlichting Milieu (COVM) Eindhoven’.
Voor de burgerluchtvaart mag Eindhoven Airport gebruik maken van de militaire luchthaven Vliegbasis Eindhoven. De exploitant van het burgerdeel is Eindhoven Airport NV. De aandeelhouders zijn de Schiphol Group, provincie Noord-Brabant en de gemeente Eindhoven. Voor burgerluchtvaart is Eindhoven Airport elke dag open van 07.00 tot 23.00 uur. Vanaf 25 oktober 2020 zijn geplande landende vluchten na 23.00 uur niet meer toegestaan. Voor 2020 en 2021 is het aantal vliegtuigbewegingen per jaar begrensd op 41.500. Dit is vastgelegd in een vergunning voor burgermedegebruik. Op basis van deze vergunning mag Eindhoven Airport gebruik maken van de Vliegbasis Eindhoven. De vergunning geldt tot en met 31 december 2021.
Uitwerking van Proefcasus Eindhoven Airport
Eind 2017 zijn Eindhoven Airport, regionale overheden en de rijksoverheid een traject gestart om na te denken over de toekomstige ontwikkeling van Eindhoven Airport na 2019. Bewoners, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven zijn daarbij betrokken. De partijen wilden een betere balans vinden tussen economische groei en de belasting van de leefomgeving rond de luchthaven. Eindhoven Airport was daarmee een proeftuin voor de toekomstige luchtvaart in heel Nederland.
Oud-staatssecretaris Pieter van Geel leidde deze Proefcasus Eindhoven Airport over de toekomstige ontwikkeling van Eindhoven Airport tussen 2020 en 2030. Hij heeft in april 2019 de minister van IenW hierover geadviseerd. Lees het advies Opnieuw verbonden (pdf). Dit advies is ook meegenomen in de Luchtvaartnota 2020–2050.
Op 6 september 2019 hebben de minister van IenW en de staatssecretaris van Defensie aan de Tweede Kamer een inhoudelijke reactie op het advies aangeboden en zijn voor de uitvoering van het advies door de rijksoverheid en de regio afspraken gemaakt.
In de brief aan de Tweede Kamer van 27 juli 2020 is een update gegeven voor twee onderwerpen: de nieuwe permanente overlegstructuur en het nieuwe sturingsmodel voor geluid.
Luchthaven Eindhoven Overleg
Van Geel adviseert een nieuwe, permanente overlegstructuur op te richten voor Eindhoven Airport en de vliegbasis Eindhoven. In juli 2020 wordt het Luchthaven Eindhoven Overleg (LEO) opgericht.
Het LEO is een breed overlegplatform bedoeld voor bespreken van ontwikkelingen op het gebied van het militair gebruik en civiel medegebruik van de luchthaven Eindhoven, het inbrengen van nieuwe ideeën en initiatieven. En het zoeken naar kansrijke verbindingen tussen de luchthaven Eindhoven en haar omgeving. Het LEO bestaat uit de militaire kamer de ”Commissie Overleg en Voorlichting Milieu (COVM) Eindhoven” en een civiele kamer “Ontwikkeling Eindhoven Airport”. Tot 31 december 2021, is de heer Van Geel interim-voorzitter van het LEO.
Lees verder over de ontwikkelingen rond Eindhoven Airport op de website Samenopdehoogte.nl
Groningen Airport Eelde richt zich op vakantiegangers en het bedrijfsleven in het noorden. De luchthaven mag open zijn voor commercieel verkeer van maandag tot en met vrijdag van 6.30 tot 23.00 uur. In het weekend mag de luchthaven open zijn van 7.30 tot 23.00 uur. Het vliegverkeer bestaat onder meer uit:
- chartervluchten;
- privévluchten met kleine vliegtuigen;
- lesvluchten van de KLM Flight Academy;
- medische vluchten met donororganen;
- vluchten van de traumahelikopter van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).
De luchthaven wil het testen van drones binnen het luchthavengebied mogelijk maken.
Ontwikkeling Groningen Airport Eelde
De financiële situatie van Groningen Airport Eelde is afgelopen jaren verslechterd. Daarom zijn in opdracht van de aandeelhouders van de luchthaven (de provincies Drenthe en Groningen, de gemeente Tynaarlo en Stichting FB Oranjewoud) verschillende toekomstscenario's in beeld gebracht. Een definitief besluit over de toekomst van Eelde als luchthaven moeten zij nog nemen. Op basis hiervan zullen de aandeelhouders besluiten over de toekomst van de luchthaven. Afhankelijk daarvan wordt het traject richting een luchthavenbesluit hervat.
Lees verder over ontwikkelingen rond GAE op de website van de Commissie regionaal overleg luchthaven Eelde.
Ook Lelystad Airport is een luchthaven van nationale betekenis. Lees meer over de ontwikkeling van Lelystad Airport op de themapagina van deze website.
Maastricht Aachen Airport richt zich op vrachtvervoer en passagiers. De luchthaven is elke dag open van 06.00 tot 23.00 uur en in uitzonderingssituaties tot 24.00 uur. In 2014 nam de provincie Limburg de luchthaven over van een private partij. De provincie is eigenaar van de luchthaven en de publieke luchthaveninfrastructuur en verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud ervan. De provincie investeert in de verdere ontwikkeling van de luchthaven.
Ontwikkeling Maastricht Aachen Airport
De provincie Limburg wil de komende periode een ambitie en ontwikkelrichting voor MAA bepalen. In dat kader heeft de provincie begin 2020 oud-staatssecretaris Van Geel als onafhankelijk verkenner aangesteld en hem de opdracht gegeven om in een regionale verkenning, in lijn met de aanpak bij de Proefcasus Eindhoven, tot een advies te komen over de ontwikkeling van MAA. De heer Van Geel heeft in januari 2021 zijn advies over MAA uitgebracht. De provincie heeft laten weten het advies te betrekken bij het opstellen van een nieuwe meerjarige strategie voor MAA. Besluitvorming over de meerjarenstrategie is door de provincie na de zomer van 2021 voorzien. Op basis hiervan zal een aanvraag voor een Luchthavenbesluit door de luchthaven worden voorbereid.
Rotterdam The Hague Airport is bedoeld voor zakelijk verkeer in de regio en toeristisch vliegverkeer. Bij calamiteiten is de luchthaven ook de uitwijkmogelijkheid voor Schiphol. De luchthaven is eigendom van de Schiphol Group. RTHA is 24 uur per dag open. Tussen 23.00 en 7.00 uur geldt een nachtregime. De luchthaven is dan alleen open voor bijvoorbeeld:
- vliegtuigen in nood;
- spoedeisende medische vluchten: bijvoorbeeld voor levensreddende operaties;
- regeringsvluchten: bijvoorbeeld voor ministers;
- zakelijke personenvliegtuigen met minder dan 20 stoelen.
Ontwikkeling Rotterdam The Hague Airport
RTHA is in het najaar van 2020 gestart met een regionale verkenning voor het bepalen van een ontwikkelrichting van de luchthaven. Belanghebbenden uit de omgeving worden betrokken bij de verkenning. Dit is een verdere uitwerking van de Luchtvaartnota 2020-2050. Op basis van de verkenning vraagt RTHA een nieuw luchthavenbesluit aan bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De verwachting is dat de aanvraag niet eerder ingediend kan worden dan eind 2021/2022.
Lees verder over de laatste ontwikkelingen rond RTHA op de website Commissie Regionaal Overleg Luchthaven Rotterdam.
Het kabinet vindt het belangrijk dat mensen klachten of vragen over Schiphol en de luchthavens van nationale betekenis kunnen melden. Bestaande overlegcommissies bij de diverse luchthavens zoals de ORS, de Commissies Regionaal Overleg (CRO’s) en het Luchthaven Eindhoven Overleg (LEO) kunnen de klachten of vragen bespreken. Op deze manier ontstaat meer inzicht in ervaren hinder en mogelijke oorzaken en kunnen mogelijke oplossingen worden uitgewerkt.
Uitgangspunt van het Rijk is dat de luchthaven en/of andere regionale belanghebbenden de klachtenafhandeling organiseert. De klachtenbehandeling voor Schiphol vindt plaats door het Bewoners Aanspreekpunt Schiphol (BAS). Bij de luchthavens van nationale betekenis zijn eigen meldpunten (klachtenbureaus), bijvoorbeeld DCMR bij Rotterdam.
Meldpunten voor klachten en vragen:
Schiphol Airport
Rotterdam The Hague Airport
Groningen Airport Eelde
Eindhoven Airport
Maastricht Aachen Airport
Lelystad Airport
Lees meer over regionale luchthavens in Documenten Regionale luchthavens.